در دنیای امروز بسیاری از مواد غذایی ما باید ذخیره و حمل و نقل شوند ، بنابراین بسته بندی ضروری است . برای پایدار ماندن مواد غذایی مهم است که بسته بندی آن کمترین تأثیر ممکن را بر محیط زیست ما داشته باشد بتوان دوباره آن را استفاده کرد و یا آن را بازیافت کرد . به همین دلیل نمادهای بسته بندی در همه ی محصولات وجود دارند .
به عنوان مثال ، برای بسته بندی مواد قابل بازیافت ، برچسب بازیافت شناخته شده بین المللی نمادی است با 3 فلش پشت سرهم یا همان حلقه ی Mobius . برای کمک به مصرفکنندگان و بازیافتکنندگان در شناسایی بیشتر پلاستیکها ، از « کد شناسایی رزین » استفاده میشود . این با نماد فلش های پشت سرهم نشان داده می شود که یک عدد بین 1 تا 7 را احاطه کرده است که رزین پلاستیکی استفاده شده را مشخص می کند .
برای همه کسانی که میخواهند مطمئن شوند غذایشان از منابع پایدار و با ماندگاری بالا است ، برچسبهای گواهی ماندگاری روی محصولات به ما کمک میکنند مواد غذایی را انتخاب کنیم که توسط شرکتهای مسئول تولید میشوند که به محیط زیست آسیب نمیرسانند و به نیروی کارشان احترام میگذارند . اگر به اندازه کافی خوش شانس باشیم که نزدیک تولیدکنندگان مواد غذایی باشیم که مستقیماً مواد غذایی را می فروشند، می دانیم که غذای ما از کجاست . با این حال، اکثر ما به فروشگاهها یا سوپرمارکتها متکی هستیم و مردم در کشورهای توسعهیافته بهطور فزایندهای مواد غذایی موردنیاز خود را بهصورت آنلاین سفارش میدهند ، بنابراین صدور گواهینامه ماندگاری برای کمک به ما در انتخاب درست بسیار مهم است .
در ادامه چند علامت بین المللی رایج که بر روی بسته بندی مواد غذایی ها دیده می شوند را با هم بررسی می کنیم :
بازیافت (recycling) :
این لوگو بصورت بین المللی برای نشان دادن محصولات قابل بازیافت استفاده می شود و صرفا نمادی برای بیان اینکه محصولات از مواد بازیافتی تهیه شده اند نیست ؛ اگر در وسط این نماد عددی را مشاهده کردید این اعداد نشان دهنده ی درصد ماده ی قابل بازیافتی است که درساخت محصول بکار رفته .
پلاستیک (plastics):
این نماد برای شناسایی نوع رزین پلاستیکی که در ساخت بکار گرفته شده استفاده میشود.در وسط این نماد عددی بین 1 تا 7 نشان داده شده که هر عدد مختص رزین خاصی است و به آن ” کد شناسایی رزین ” می گویند .
مرتب ( tidyman ) :
متفکرانه و با احتیاط مواد را دور بریزید . این نماد با بازیافت مرتبط نیست ؛ بلکه یادآور آن است که شهروند خوبی باشیم و در محیط زیستمان آشغال نریزیم .
قابل کمپوست ( compostable ) :
نماد جوانه ، یک نماد تجاری است که توسط سازمان ” پلاستیک های زیست محیطی ” اروپا به ثبت رسیده. محصولات دارای این نماد قابل کمپوست بوده و استاندارد های اروپا این موضوع را تصدیق می کنند .
آلومینیوم قابل بازیافت ( recyclable aluminium ) :
مواد دارای این نماد ، از آلومینیوم قابل بازیافت ساخته شده اند .
الان بازیافت کنید ( recycle now ) :
این آیتم بطور معمول در اروپا رایج است و نمادی است برای تشویق مصرف کنندگان به بازیافت کردن .
شیشه ( glass ) :
این نماد از مصرف کننده می خواهد تا بطری های شیشه ای و هر پسماند شیشه ای دیگر را در bottle bank ها انداخته ( ولی توجه داشته باشید که بر اسا رنگ بطری ها را تفکیک کنید ) اینکار برای جلوگیری از خطرات ناشی از شیشه است .
تایید شده برای مصرف موادغذایی ( approved for food use ) :
این نماد برروی بعضی از ظروف حک شده و نشان دهنده ی آن است که ظرف برای ماده ی غذایی خاصی طراحی شده . ممکن است بالای نماد کلمه ی “food” نوشته شده باشد ، در برخی موارد نیز این کلمه نوشته نشده .
محصولاتی که میشود در مایکروویو قرار داد ( product suitable for microwave ) :
این نمادی است که نشان میدهد که بسته بندی غذا برای قرار گرفتن در مایکروویو مناسب است .
محصولاتی که میتوان آنها را فریز کرد ( product suitable for freezing ) :
اگراین نماد را روی بسته بندی غذای خود دیدید . یعنی میتوانید غذا را با بسته بندی ( بدون آنکه غذا را از بسته بندی خارج کنید ) در فریزر قرار دهید .
نقطه ی سبز ( the green dot ) :
نقطه ی سبز صرفا بدان معنا نیست که بسته بندی قابل بازیافت است ، بازیافت می شود و یا قبلا بازیافت شده . بلکه این معنی را نیز می دهد که تولید کننده به بازیابی و بازیافت بسته بندی ها کمک کرده است .
تحت پرتوافکنی قرار گرفته ( treated with irradiation ) :
زمانی که غذا در معرض دوزهای بالای ionising قرار میگیرد ، ترکیبات شیمیایی و محتوای غذایی آن میتواند تغییر کند و طبق مطالعات دقیق و در طولانی مدت مشخص شده که برخی ز این تغییرات شیمیایی سمی هستند.
بارکد ( bar code ) :
وقتی که بارکد ها را اسکن میکنید اطلاعاتی از اصالت کالا ، گارانتی و اطلاعات دیگر را در اختیار شما میگذارد.
ماندگاری محصولات ( product durability ) :
این نماد نشاندهنده ی آن است که یک محصول تا چه زمانی قابل استفاده است و تغییری در آن ایجاد نمیشود. مثلا اگر عدد 12 روی آن نوشته شده باشد به این معنی است که بهترین زمان مصرف مجصول 12 ماه بعد از باز شدن در آن است .
برچسب ارگانیک ( organic labelling ) :
این نماد روی بسته بندی موادغذایی ارگانیک قابل مشاهده است. غذاها باید تا درصد خاصی ارگانیک و طبیعی باشند تا صلاحیت استفاده از این نماد را داشته باشند .
USDA organic :
USDA معیارهایی را برای پردازش و جابجایی مواد غذایی تعیین میکند. برخی از این استاندارد ها شامل : عدم وجود آفت کش ها ، کودها ، آنتی بیوتیک ها و هورمون ها می باشد .
نماد حلال ( Halal logo ) :
غذای حلال به غذاهایی میگویند که طبق قانون اسلام مجاز هستند. غذاهای حلال باید در همه ی پروسه ها از جمله : آماده سازی ، تولید ، بسته بندی ، نقل و انتقال و ذخیره سازی از قوانین اسلام تبعیت کنند .
گیاهخوار ( vegetarian ) :
همانطور که از اسم این نماد مشخص است مخصوص غذاهایی است که برای افراد گیاهخوار قابل استفاده است.
هشدار آلرژی زا بودن (allergy advice):
این نماد معمولا درمواد غذایی که آلرژی زا هستند قابل مشاهده است . از آنجایی که آلرژی به آجیل ها بسیار مرسوم است در بسته بندی آجیل ها این نماد عموما دیده می شود که در بالای نماد جمله ی “may contain nuts” نوشته شده .
نماد گندم ضربدری (the crossed grain) :
این نماد بین المللی است و نشانه ای مبنی بر امنیت محصولات بدون گلوتن است . پس از بررسی عناصر تشکیل دهنده و نحوه ی تولید مواد غدایی ، آنها را با یسری از شاخص ها می سنجند و اگرمواد غدایی در این سنجش موفق باشند این نشان را دریافت می کنند .
NON GMO:
این نماد نشاندهنده ی آن است که مواد غذایی بدون اصلاح ژنتیکی ( مهندسی ژنتیکی ) تولید شده و با استاندارد های ” پروژه ی NON GMO” مطابقت دارد که شامل مقررات سختگیرانه در آزمایش مواد غذایی است .
غذای دریایی (seafood):
اولین بار سازمان جهانی پایداری “ world sustainability organization ” پروژه ای در راستای صدور گواهینامه و ترویج غذاهای دریایی راه اندازی کرد . نماد “ friend of the sea ” نمادی برای تایید غذاهای دریایی آزاد و پرورشی است .
کشاورزی (agriculture):
نماد “friend of the earth” نماد ، سازمانی از طرفداران و حافظان محیط زیست است که هدف آنها ترویج استفاده ی پایدار از منابع زمین همچون آب ، گیاهان ، حیوانات و … است .
چوب (wood) :
نماد PEFC تاییدیه ای است که محصولاتی که دارای بسته بندی چوبی هستند بصورت غیرقانونی تولید نشده اند و توسط مسئولین تایید شده و دوباره بازیافت می شوند یا از منابع کنترل شده ساخته شده اند .
شرایط کار ( working condition ) :
نماد “ fairtrade international ” بر روی بسته بندی مواد غذایی نمادی است برای مبارزه با کار اجباری و کم درآمد و برای حمایت از کارگران است.این نماد نشان دهنده ی آن است که در روند تولید محصولات نباید کارگران کار اجباری انجام دهند ، نباید درآمد آنها ناچیز باشد و محصولات در شرایط استاندارد و با متودهای پایدار ساخته شده اند و هیچ مهندسی ژنتیکی ای روی آنها انجام نشده .
Human farm animal care :
HFAC یک برنامه ی استاندارد است که شامل یک رژیم غذایی مقوی و مغذی بدون آنتی بیوتیک ها و هورمون ها برای حیوانات است . حیوانات باید در مکانی استاندارد ، مناسب از همه نظر و راحت رشد کنند و آنها باید بتوانند با استفاده از غریزه ی خود و بطور طبیعی زندگی کنند و استفاده از قفس برای آنها ممنوع می باشد .
خرگوش جهنده ( the leaping bunny ) :
این نماد نشاندهنده ی آن است که در روند تولید محصول آزماش های حیوانی انجام نشده .
EU ecolabel :
EU ecolabel ، یک برچسب برتری زیست محیطی است که به محصولات و خدمات مطابق با استانداردهای زیست محیطی بالا در طول چرخه عمر آنها اعطا می شود : از استخراج مواد خام گرفته تا تولید، توزیع و دفع آنها .