تاثیر کم آبی بر بدن

کم آبی زمانی اتفاق می‌افتد که بیشتر از مایعی که مصرف می‌کنید ، از دست می‌دهید ، و بدن شما آب و سایر مایعات کافی برای انجام عملکردهای طبیعی خود را ندارد . اگر مایعات از دست رفته را جایگزین نکنید ، دچار کم آبی می شوید . هرکسی ممکن است دچار کم آبی شود ، اما این وضعیت به ویژه برای کودکان خردسال و افراد مسن خطرناک است .

شایع ترین علت کم آبی در کودکان خردسال اسهال و استفراغ شدید است . افراد مسن به طور طبیعی حجم آب کمتری در بدن خود دارند و ممکن است شرایطی داشته باشند یا داروهایی مصرف کنند که خطر کم‌آبی بدن را افزایش می‌دهد . این بدان معناست که حتی بیماری‌های جزئی ، مانند عفونت‌هایی که بر ریه‌ها یا مثانه تأثیر می‌گذارند ، می‌توانند منجر به کم‌آبی در افراد مسن شود . همچنین اگر در طول هوای گرم آب کافی ننوشید ، کم آبی ممکن است در هر گروه سنی رخ دهد .

کم آبی چیست؟

از نظر فنی ، کم آبی بدن نتیجه از دست دادن بیش از حد آب بدن است. این معمولا زمانی اتفاق می افتد که یک فرد بیش از دو درصد از مایعات بدن خود را از دست بدهد . در حالی که بدن به طور طبیعی مایعات خود را در طول روز از دست می دهد ( از طریق تعریق ، حرکات روده ، ادرار و دیگر اتفاقات روزانه ) اگر دوباره جبران نشود ، کم آبی بدن یا دهیدراته شدن به سرعت شروع می شود و توانایی بدن برای انجام وظایف ضروری خود که به طور بالقوه منجر به مشکلات جدی سلامتی می شود کاهش میابد . کم‌آبی بدن می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد .

علائم کم آبی شامل موارد زیر میباشد :

تشنگی شدید

سردرد

خستگی

سرگیجه

بوی بد دهان

دهان خشک

پوست خشک

پایین آمدن قدرت تفکر

برخی از دلایل کم آبی بدن شامل :

تعریق بیش از حد : عرق مکانیسم خنک کننده طبیعی بدن است که مایعات را برای حفظ دمای بدن از بدن خارج می کند. قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض گرما و ورزش شدید میزان تعریق شما را افزایش می‌دهد و در نتیجه مقدار مایعات از دست رفته را افزایش می‌دهد .

برخی داروها : دیورتیک ها، آنتی هیستامین ها، داروهای فشار خون و داروهای ضد روان پریشی می توانند خطر کم آبی بدن را افزایش دهند، زیرا باعث تکرر ادرار می شوند.

استفراغ یا اسهال : این شایع ترین علت کم آبی بدن است که باعث از دست رفتن شدید آب و الکترولیت ها در مدت زمان کوتاهی می شود.

عوامل خطر

کم‌ آبی بدن می‌تواند بر هر کسی تأثیر بگذارد ، اما جمعیت‌ خاصی وجود دارند که در معرض خطر بیشتری قرار دارند. به عنوان مثال ، کودکان خردسال ، معلولان جسمی ، و افراد مسن اغلب برای تامین آب به مراقبان متکی هستند . بنابراین ، در برخی موارد ، نیاز آنها به هیدراتاسیون ممکن است برای مدت طولانی تری نسبت به یک بزرگسال توانا یا کودک بزرگتر که می تواند تشنگی خود را تشخیص دهد و بر اساس آن عمل کند ، مورد توجه قرار نگیرد . سایر افرادی که در معرض خطر بیشتر کم آبی هستند عبارتند از :

افراد مبتلا به بیماری های مزمن : اگر دیابت ، بیماری مزمن کلیوی  (CKD) ، آلزایمر یا سایر بیماری های پیش زمینه ای را دارید ، در معرض خطر کم آبی بدن قرار دارید .

ورزشکاران : چه یک ورزشکار حرفه ای باشید و چه فقط فردی که از ورزش کردن در بیرون از خانه و سطح مبتدی لذت می برد ، بسیار مهم است که هیدراته بمانید . در ماه های گرم و مرطوب ، این موضوع اهمیت بیشتری پیدا می کند ، زیرا ورزش در این هوا می تواند دمای بدن و نیاز به مایعات بیشتر را افزایش دهد .

تاثیر کم آبی بر بدن و ذهن :

حتما شنیده اید که حدود 60 درصد بدن انسان از آب تشکیل شده است که هیدراتاسیون را برای تنظیم عملکردهای بدن ضروری می‌کند .

 آب برای انجام بسیاری از عملیات های تخصصی بدر بدن استفاده می شود مانند :

محافظت از اندام ها ، دفع مواد زائد و سموم ، و حمل مواد مغذی و اکسیژن به سلول ها .

بنابراین ، محدود کردن مقدار آبی که بدن شما به آن دسترسی دارد می‌تواند به شدت بر توانایی آن در انجام این عملکردها تأثیر بگذارد . سطح سدیم و الکترولیت داخلی شما را کاهش دهد و باعث اختلالات فیزیکی و شناختی-رفتاری شود. این می‌تواند منجر به دشواری در انجام وظایفی شود که نیاز به توجه، هماهنگی حرکتی و عملکرد اجرایی دارند ( استدلال، ریاضیات ذهنی، تصمیم‌گیری و …). به همین دلیل ضروری است که مصرف مایعات روزانه خود را کنترل کنید و مراقب علائم مربوط به کم‌آبی بدن باشید.

علائم کم آبی بدن چیست؟

بیشتر کم آبی خفیف در افراد با تشنگی مشخص می شود. با این حال، این همیشه یک شاخص قابل اعتماد نیست. در واقع، بیشتر مردم تا زمانی که آب بدنشان کم نشده باشد، احساس تشنگی نمی کنند. ترسناک است ، نه؟! به همین دلیل ضروری است که مصرف آب خود را در طول روز افزایش دهید، حتی بیشتر از آن زمانی که بیمار هستید یا زمانی را در بیرون از خانه در یک روز گرم تابستانی می گذرانید. همانطور که گفته شد، بیشتر علائم و نشانه های کم آبی می تواند بسته به سن، سلامت و بدن فرد بسیار متفاوت باشد.

یکی از راههای تشخیص کم آبی بدن رنگ ادرار است که در عکس زیر میتوانید مشاهده کنید رنگ اول از سمت چپ رنگ ادرار بدنی است که میزان آب در ان به مقدار کافی است و رفته رفته که به سمت چپ میرویم رنگ ادرار تیره تر میشود و نشان دهنده بدن کم آب است  :

نوزادان و کودکان نوپا

تشخیص کم آبی در کودکان کوچک و نوزادان دشوار است ، زیرا آنها همیشه نمی توانند به طور موثر ناراحتی خود را بیان کنند .

علائم تاثیر کم آبی بر بدن کودکان اغلب شامل موارد زیر است ، اما محدود به آنها نیست :

چشم ها و گونه های گود افتاده

خشکی دهان و زبان

پوشک آنها به مدت سه ساعت یا بیشتر خیس نمیشود

تحریک پذیری

بزرگسالان

برای تعیین اینکه آیا در بزرگسالی دچار کم آبی شده اید یا خیر ، به دنبال علائم زیر باشید :

تشنگی شدید

ادرار تیره رنگ

سرگیجه

خستگی

سردرد

گیجی

تکرر ادرار کمتر

حالت تهوع

چه زمانی باید به دنبال درمان پزشکی بود ؟

در حالی که اکثر موارد کم آبی را می توان با افزایش مصرف مایعات معکوس کرد . موارد شدید کم آبی ممکن است به مراقبت فوری پزشکی نیاز داشته باشد . برای تعیین میزان کم آبی ، پزشک ممکن است آزمایش خون و آزمایش ادرار را تجویز کند . با این وجود ، تنها راه واقعا موثر برای درمان کم آبی ، جایگزینی مایعات و الکترولیت های از دست رفته است . اتاق های اورژانس (ERs) اغلب این را به صورت داخل وریدی (از طریق ورید) برای حداکثر جذب بدن و بهبودی سریع ارائه می دهند .

عوارض جدی

اگر به کم آبی توجه نکنید ، موارد جدی از دست دادن آب بدن می تواند به شدت بر توانایی بدن و ذهن تاثیر بگذارد . در برخی موارد ، این می تواند منجر به توهم و خاموش شدن اعضای بدن شود ! سایر عوارض ناشی از کم آبی درمان نشده می تواند شامل موارد زیر باشد :

مشکلات ادراری و کلیوی

تشنج یا انقباضات غیر ارادی عضلانی

از دست دادن هوشیاری

آسیب گرمایی و گرمازدگی

شوک هیپوولمیک یا شوک حجم کم خون ناشی از افت فشار خون و اکسیژن

نکاتی برای جلوگیری از کم آبی در تابستان

بهترین راه برای درمان کم آبی و تاثیر کم آبی بر بدن ، هیدراته ماندن است . این بدان معنا نیست که باید هر ساعت یک گالن آب بنوشید. متخصصان پزشکی به شما توصیه می کنند که هر روز حدود دو لیتر یا نیم گالن آب تصفیه شده بنوشید . این یک دستورالعمل کلی است و بسته به شرایط شما ممکن است به آب بیشتر یا کمتری نیاز داشته باشید . در اینجا چند نکته دیگر وجود دارد که به شما کمک می کند در تابستان هیدراته بمانید .

قبل ، حین و بعد از ورزش آبرسانی کنید .

بر اساس سطح تشنگی و رنگ ادرار ، هیدراتاسیون خود را کنترل کنید . ادرار تیره تر می تواند نشان دهنده کم آبی بدن باشد .

همیشه یک بطری آب قابل استفاده مجدد به همراه داشته باشید و در طول روز مکرر از آن بنوشید .

از یک رژیم غذایی متعادل از غلات ، سبزیجات، پروتئین ، میوه ها و سبزیجات استفاده کنید .