تاثیر ورزش بر روی سیستم های مختلف بدن

حقایق جدیدی در رابطه با مزایای تاثیر ورزش کردن و تاثیر آن روی بدن ما به شکل روزانه کشف می شوند . از پایین آمدن خطر ابتلا به بیماری های قلبی تا تقویت حافظه ، همگی از آثار ورزش کردن هستند . مهم نیست که شما برای تقویت استحکام ، استقامت و یا انعطاف پذیری بدنتان ورزش می کنید . تمامی حرکات بدن شما به عملکرد فیزیولوژیکی بدنتان ربط دارد .

سیستم های پشتیبانی اصلی بدن که بر روی عملکرد فیزیولوژیک آن تاثیر می گذارند عبارتند از : سیستم عضلانی – اسکلتی ، سیستم قلبی عروقی ، سیستم تنفسی ، سیستم ایمنی ، سیستم عصبی ، سیستم غدد درون ریز و دستگاه گوارش .

 الف . سیستم عضلانی – اسکلتی

اسکلت بدن ما چارچوبی استخوانی را برای پشتیبانی و محافظت از اعضای حیاتی می سازد . این استخوان ها همچنین مانند یک مخزن برای ذخیره کلسیم و دیگر مواد معدنی عمل می کنند . تاثیر تحمل وزنه های سنگین در هنگام ورزش کردن ، استخوان های بدن شما را تقویت کرده و از پوکی استخوان جلوگیری می کند .

ورزش کردن همچنین باعث تقویت قدرت در ماهیچه ها ، هماهنگی و تعادل بدن می شود . ماهیچه های شما ( و بافت هایی که استخوان هایتان را به یکدیگر وصل می کنند ) نقش مهمی در نگهداری وضعیت بدن در مقابل جاذبه و قدرت حرکت کردن دارند . آنها همچنین با تولید گرما ، بدن شما را دمای مناسبش قرار می دهند . حرکت مفاصل هنگام ورزش ، موجب می شود تا مایع سینوویال ترشح شود و مفاصل بدن را چرب کند و از خشک شدن آن ها جلوگیری کند . ورزش های کششی باعث تسهیل در تحرک شده و مفاصل بدن را انعطاف پذیر می کنند؛ این موضوع موجب تقویت دامنه حرکتی بدن می شود .

 ب. سیستم قلبی عروقی

در مرکز سیستم قلبی عروقی شما ، قلبتان قرار دارد که به کمک رگ های خونی ، خون را به همراه اکسیژن و مواد مغذی به دیگر اعضای بدن می رساند و کربن دی اکسید را از بدن خارج می کند . تمرینات ورزشی باعث تقویت قلب و طبیعی شدن فشار خون شما می شود ؛ این موضوع خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهد .

رگ های خونی توسط  عروق و گره های لنفاوی پشتیبانی می شوند ( که سلول های ایمنی بدن را نیز تشکیل می دهند ) . سیستم لنفاوی بدن مسئول از بین بردن سم موجود خون و برگرداندن آن به سیستم گردش خون است . ورزش کردن موجب تقویت جریان لنفاوی بدن شده و بدین ترتیب سیستم ایمنی بدن را بهبود می بخشد که برای مبارزه با عفونت ها حیاتیست .

 ج. سیستم عصبی و سیستم غدد درون ریز

سیستم عصبی شما تشکیل شده از مغز و اعصابتان است . عملکرد مغز به چهار بخش تقسیم می شود : گرفتن اطلاعات ، ذخیره اطلاعات ، پردازش اطلاعات و فرستادن اطلاعات . سیستم عصبی در کنار عملکرد اصلی خود٬ می تواند روی عملکرد دیگر سیستم ها و اعضای بدن نیز تاثیر بگذارد . از دیگر عملکرد هایی که تحت کنترل این سیستم است می توان به نفس کشیدن ، ضربان قلب و حرکت کردن اشاره کرد .

ورزش کردن اعصاب بدن را آرام می کند . با آرام شدن اعصاب بدن تنش عضلانی کمتر می شود و جریان خون در بدن بهتر می شود و نتیجه بهتر شدن جریان خوب در بدن ، تنفس راحت تر و ضربان قلب بهتر است . تحقیقات جدید نشان داده است که ورزش روزانه می تواند مهارت های تفکر را تقویت کرده و حافظه را تحت تاثیر قرار دهد .

سیستم غدد درون ریز با سیستم عصبی ارتباط نزدیکی دارد . کار سیستم غدد درون ریز ، فرستادن هورمون به بدن برای کنترل میزان رشد ، قند خون ، دمای بدن و متابولیسم است . ورزش کردن موجب تعادل هورمون های بدن ، بهتر شدن عملکرد اعضای بدن ، تناسب اندام و خوشحالی می شود .

سازگاری روانی به هنگام انجام کار و ورزش کردن در هر فرد از دیگری متفاوت است . براساس تحقیقات  The Centers for Disease Control ) CDCیا همان مرکز مدیریت و پیشگیری از بیماری ) ، فاکتور هایی از قبیل شدت ، مدت ، تداوم ورزش کردن ، سن و میزان تناسب اندام بر روی این سازگاری روانی تاثیر می گذارند . ( در ادامه به بررسی عمیق تر تاثیرات ورزش کردن بر روی سیستم غدد درون ریز می پردازیم . )

 د. سیستم تنفسی و دستگاه گوارش

شش ها اکسیژن مورد نیاز بدن را فراهم میکنند که برای بقای سلول های بدن ضروری است . ورزش کردن موجب افزایش اکسیژنی می شود که توسط خون در بدن گردش پیدا می کند و به خارج کردن دی اکسید کربن از بدن کمک می کند . برعکس دیگر تاثیرات ورزش بر روی بدن که مدتی طول می کشد تا نمایان شوند ، تاثیر ورزش بر روی سیستم تنفسی از همان دقایق اول قابل مشاهده است .

دستگاه گوارش شما غذایی که می خورید را به دو بخش تقسیم می کند . بخش قابل استفاده که به سلول های بدنتتان می رسد و بخش غیرقابل استفاده یا ضایعات که توسط دستگاه گوارش دفع می شود . با گذشت زمان و استفاده مداوم ، دستگاه گوارش تنبل و سست می شود . ورزش کردن به عملکرد بهتر دستگاه گوارش و دفع راحت تر ضایعات از بدن کمک می کند .

ه . آیا ورزش کردن بر روی سیستم ادراری تاثیر می گذارد؟

دستگاه ادراری متشکل از کلیه ها ، مثانه ، حالب ها و مجاری مثانه است و عملکرد آن به چند بخش مختلف تقسیم می شود که از آنها می توان به دفع سم و ضایعات متابولیک ، تعادل مایعات ، تنظیم میزان الکترولیت ها و ترشح چندین هورمون مهم در بدن اشاره کرد . ورزش کردن چندین تاثیر مهم بر روی سیستم ادراری دارد که در ادامه به آن می پردازیم .

 ۱. جریان خون در کلیه ها

زمانی که شما ورزش می کنید جریان خون در کلیه های شما بخاطر افزایش فعالیت سیستم عصبی سمپاتیک کاهش پیدا می کند . این کاهش جریان خون در کلیه ها برای ایجاد تعادل در فشار خون لازم است . چرا که رگ های خونی شما در هنگام ورزش کردن منبسط می شوند . بخاطر کاهش جریان خون در بدن شما٬ میزان مایعاتی که توسط کلیه ها فیلتر شده در هنگام ورزش شدید ، کم می شود و نتیجه آن کمتر شدن تولید ادرار توسط بدن است .

 ۲. ورزش کردن٬ سدیم و تعادل مایعات بدن

شما با ورزش کردن می توانید مقدار زیادی از سدیم و مایعات بدن خود را به شکل عرق دفع کنید . کلیه های شما برای متعادل کردن دوباره میزان مایعات بدن ، به ذخیره سدیم و جذب بیشتر آب می پردازد که به کمتر شدن تولید ادرار کمک می کند . با اینکه میزان مایعاتی که به این روش در بدن ذخیره می شود به نسبت مایعاتی که توسط عرق از بدن دفع می شود اندک است ، کلیه ها تا ساعاتی و حتی چندین روز بعد از ورزش سنگین به ذخیره کردن سدیم ادامه می دهند .

 ۳. تاثیرات هورمونی ورزش بر روی کلیه ها

یکی از هورمون های اصلی که به تعادل مایعات بدن به هنگام ورزش کردن کمک می کند . هورمون ضد ادرار یا ADH است که موجب می شود سدیم در کلیه ها ذخیره شوند . ADH همچنین در غلظت ادرار نقش اساسی دارد. هورمون های آلدوسترون و آنژیوتانسین II مسئول ترمیم الکترولیت های موجود در کلیه بعد از ورزش کردن هستند .

آنژیوتانسین به تنهایی یکی از قوی ترین هورمون های بدن است که به تنظیم سدیم در بدن کمک می کند . این هورمون از رنین ترشح شده که خود هورمونیست که کلیه برای مقابله با تحریک سیستم عصبی سمپاتیک به هنگام ورزش ترشح می کند .

 ۴. تاثیرات دیگر ورزش بر روی کلیه ها

زمانی که ورزش می کنید کلیه ها سعی می کنند تا پروتئین بیشتری را فیلتر کنند و همچنین میزان بیشتری از این پروتئین را در ادرار شما قرار دهند . کلیه ها همچنین بخشی از مسئولیت متعادل نگه داشتن میزان اسیدی بودن بدن شما را به دوش می کشند . زمانی که ورزش سنگین انجام می دهید ، بدن شما شروع به ترشح اسید لاکتیک می کند که بخشی از آن توسط کلیه ها دفع می شود . این موضوع و عوامل دیگر موجب می شود که ادرار شما هنگام ورزش اسیدی تر شود . بعد از ورزش کردن ، کلیه های شما کمک می کنند تا اسید لاکتیک باقی مانده در بدنتان متابولیز شده و تبدیل به گلوکز یا قند خون شود .

و . تاثیرات ورزش کردن بر روی سیستم غدد درون ریز

سیستم غدد درون ریز شما متشکل از غددی است که از خود هورمون ترشح می کنند و این هورمون ها عملکرد های روانی بدن شما را کنترل می کنند و تحت تاثیر قرار می دهند . ورزش کردن میزان هورمون هایی که در بدن شما هستند را بیشتر میکند و گیرنده های موجود در اندام مختلف بدن را تقویت می کند . واکنش غدد درون ریز شما به ورزش کردن و به خصوص تمرینات سنگین ، چیزی جز بهتر شدن عملکرد اعضای مختلف بدن ، ظاهر شما و وضعیت ذهنیتان نیست .

 ۱. سرعت سوخت و ساز

ورزش کردن و به خصوص وزنه برداری سنگین ، موجب تحریک غده هیپوفیز قدامی به ترشح هورمون رنگدانه ساز می شود . هورمون رنگدانه ساز میزان تولید تستسترون را در بدن افزایش می دهد . ورزش‌هایی که برای انجام آنها به انرژی زیادی نیاز است ، موجب تحریک غده تیروئید به ترشح هورمون تیروکسین می شود . ورزش کردن به شما کمک می کند تا وزن خود را راحت تر کنترل یا کم کنید چرا که تستسترون و تیروکسین موجب افزایش متابولیسم یا همان سوخت و ساز بدن در می شوند .

 ۲. قند خون

انسولین یک هورمون است که گلوکز بدن شما یا همان قند خون را با فرستادن آنها به ماهیچه ها و بافت هایی که به این قند نیاز دارند ، تنظیم می کند . زمانی که انسولین موجود در بدن شما بیش از اندازه مورد نیازتان باشد ، خون شما حساسیتتان را نسبت به انسولین از دست داده و قند خون بالا می تواند موجب حالت تهوع ، استفراغ ، تنگی نفس ، نارسایی ارگان ها و مشکلات گردش خون شود و اگر به موقع برای درمان آن اقدام نکنید می تواند موجب کما نیز بشود . ورزش کردن می تواند حساسیت شما به انسولین را با رقیق کردن خون افزایش دهد . انسولین خون تنها ۱۰ دقیقه بعد از شروع ورزش ایروبیک کاهش پیدا می کند ، تمرین با وزنه نیز حساسیت شما به انسولین را افزایش می دهد .

 ۳. جریان خون

غده فوق کلیوی یا همان Adrenal Medulla هنگام ورزش کردن از خود هورمون اپینفرین ( Epinephrine ) تولید می کند . ورزش سنگین میزان ترشح این هورمون در بدن را حتی بیشتر هم می کند . هورمون اپینفرین میزان خونی که توسط قلب شما پمپاژ می شود را بیشتر کرده و همچنین با گسترش رگ های خونیتان به شما این قابلیت را میدهد که ماهیچه های خود را هنگام ورزش بهتر حرکت دهید . این موضوع سبب شده تا خونی که در ماهیچه های شما جریان پیدا می کند حاوی اکسیژن بیشتری باشد . تیروکسین ترشح شده در بدن به هنگام ورزش کردن ، میزان خونی که در بدن شماست را تا ۳۰ درصد بیشتر می کند و این ترشحات تا ۵ ساعت بعد از ورزش کردن ادامه دارند .

 ۴. تاثیرات روانی

ورزش کردن می تواند تاثیرات مثبتی بر روی حالت روانی شما بگذارد . تستسترون ترشح شده ناشی از ورزش کردن می تواند باعث افزایش اعتماد به نفس و میل جنسی شما شود . کمبود تستسترون در بدن می تواند باعث کم انگیزه شدن ، کاهش اعتماد به نفس ، تمرکز و حافظه شود . در زمان کوتاهی بعد از ورزش کردن ، غده هیپوفیز شروع به ترشح اندورفین در خون می کند . اندورفین حساسیت شما نسبت به درد٬ تنش و اضطراب را کاهش می دهد .